Dynamische stroomtarieven (geplaatst 2023-07-29)
Aanstaande maandag is het dan zover: mijn driejarige energiecontract loopt af. Dat gaf me drie opties:
- Weer een vast contract met een looptijd van 1 of 3 jaar afsluiten
- Een variabel contract afsluiten
- Een dynamisch contract afsluiten
De prijzen voor vaste en variabele contracten ontlopen elkaar niet zo veel, met rond de 40 cent per kilowattuur voor het normale tarief en zo'n 36 cent/kWh 's nachts en in het weekeinde. (Je kan ook kiezen voor één tarief in plaats van piek/dal, dit is dan iets lager dan het piektarief.) Dit is zo'n 55% meer dan ik tot nu toe betaalde.
Het verschil tussen een vast en een variabel contract is dat de prijzen voor het vaste contract, je raadt het al, vastliggen voor de afgesproken looptijd van het contract. Je loopt dus geen risico dat de prijzen omhoog gaan, maar je profiteert ook niet als ze omlaag gaan. En een vast contract openbreken is sinds kort een stuk duurder.
Bij een variabel contract worden de prijzen ééns in de zoveel tijd aangepast. In het verleden was dat normaal twee keer per jaar, maar elk kwartaal of zelfs elke maand kan nu soms ook. Let daar dus op bij het afsluiten van het contract. Je loopt dus risico dat de prijzen omhoog gaan, maar je profiteert als ze omlaag gaan. Je kan ook altijd met een opzegtermijn van een maand van leverancier wisselen als dat op enig moment aantrekkelijker is.
En dan: het dynamische contract. Hierbij liggen de tarieven niet vast. In plaats daarvan betaal je de actuele marktprijs die voor de verschillende uren van de dag geldt. Hiervoor is een spotmarkt: een elektronische beurs waar elektriciteitsleveranciers de dag vantevoren stroom voor een bepaalde prijs aanbieden, en afnemers een bod doen om die voor een bepaald bedrag af te nemen. Dit loven en bieden leidt tot een prijs voor ieder uur van de volgende dag. Die prijzen zijn sterk afhankelijk van de voorspelde hoeveelheden zonne- en windenergie, en ook van de tijd van de dag. Zie bijvoorbeeld de grafiek hier.
Een dynamisch contract heeft twee voordelen: omdat de leverancier niet het risico loopt duur in te moeten kopen en tegen een lagere vaste prijs te moeten leveren kan de marge veel lager zijn: over het algemeen iets rond de twee cent per kWh bovenop de inkoopprijs. (Daarnaast betaal je nog 12,599 cent overheidsheffingen en dan 21% BTW over dat alles voor iedere kWh.) En je kan je verbruik verschuiven van dure naar goedkope uren.
Kijkend naar de dynamische prijzen van de afgelopen 26 dagen was de dynamische stroomprijs maar 11 uur hoger dan 35 cent per kWh en 315 uur (de helft van de tijd) onder de 28 cent. Soms is de prijs zelfs negatief en krijg je geld cadeau om stroom af te nemen!
Het risico dat je loopt met een dynamisch contract is dat de prijzen in korte tijd flink omhoog gaan. Maar, anders dan bij een variabel contract, gaan de prijzen ook gelijk weer omlaag wanneer er meer zon/wind beschikbaar komt of de productiekosten van de producenten omlaag gaan. Ik denk dat je met een dynamisch contract altijd goedkoper uit bent dan met een variabel contract. Dynamisch versus vast? Lastiger, maar ik kies dus voor dynamisch. Kan je overigens ook op ieder moment opzeggen.
Je kan ook gas afnemen met een dynamisch contract. Hierbij wordt de prijs voor de hele dag steeds een dag vantevoren vastgesteld. Dat vind ik minder aantrekkelijk omdat er op de gasmarkt ook gespeculeerd wordt waardoor de prijzen alle kanten uit kunnen vliegen, en ik gok dat ze als het koud is en je dus dat gas nodig hebt de prijzen waarschijnlijk niet lager dan gemiddeld zullen zijn. Op de elektriciteitsmarkt kan niet of nauwelijks gespeculeerd worden omdat elektriciteit niet (op grote schaal) opgeslagen kan worden. Voor gas heb ik dus weer een vast contract van drie jaar afgesloten bij Eneco. Inderdaad: je kan stroom en gas afnemen van twee verschillende leveranciers.
Naast het verwachte financiële voordeel zijn dynamische elektriciteitscontracten ook een goede manier om de vraag te sturen, en dus de steeds grotere hoeveelheden zonne- en windstroom die we in Nederland opwekken te benutten wanneer die beschikbaar is, en daarmee minder stroom te gebruiken op momenten dat die opgewekt wordt uit kolen of gas.
De komende tijd ga ik mijn stroomgebruik aanpassen om optimaal van de dynamische tarieven gebruik te kunnen maken en meld ik me weer met mijn ervaringen.
door Iljitsch van Beijnum.