Radio luisteren in de jaren '20     (geplaatst 2021-05-23)

Na nadenken over TV in de jaren '20 en Vaste telefonie in de jaren '20 wil ik het nu hebben over luisteren naar de radio in de jaren '20.

DAB+ en streamen

Korte versie: mobiel zou ik waar mogelijk DAB+ gebruiken en thuis of op kantoor is streamen via het internet het handigst.

FM via antenne

Dan nu een terzijde: toen ik voor het eerst naar de radio ging luisteren hadden we FM-zenders voor Hilversum/Radio 2, 3 en 4, en middengolf (AM) zenders voor Radio 1 (747 kHz) en Radio 5 (1008 kHz). 2, 3 en 4 werden via grote zenders met enorm bereik zoals bijvoorbeeld die in Lopik/IJsselstein landelijk dekkend uitgezonden. Dus zelfs op 40 km afstand in Den Haag waren die nog goed te ontvangen.

Radio 1 kreeg pas later FM-frequenties, maar moest het toen doen met aanzienlijk minder krachtige zenders (commerciële zenders hadden intussen al het grootste deel van de FM-band ingepikt) en is nog steeds in Den Haag maar matig te ontvangen.

Met een FM-antenne op het dak is dat allemaal natuurlijk geen probleem, maar dat is wel erg veel moeite. Veel makkelijker dus om je tuner, zoals bijvoorbeeld een Onkyo surround-receiver, aan te sluiten op de televisiekabel, die ook alle gebruikelijke radiostations via de FM-band uitzendt, met daarnaast ook nog een redelijk aantal buitenlandse radiozenders.

Maar afscheid van de televisiekabel betekent dus ook afscheid van radio luisteren via de kabel.

Wat nu?

Als je een FM-ontvanger hebt kan je als eerste proberen of die wil werken met een kleine antenne. Ik heb een oude buizen-radio uit 1960 en die doet het heel aardig met twee stukken ijzerdraad van 30 centimeter ofzo op z'n antenne-ingang, één die omlaag wijst en één die omhoog wijst. Is nog kort genoeg om niet boven de radio uit te steken. Maar ja, helpt natuurlijk wel dat ik een kilometer van een zendtoren woon. De voornoemde Onkyo-receiver doet het vrij redelijk met een draadantenne van anderhalve meter. Let op dat FM-antennes verticaal moeten zijn, gezien de polarisatie van het signaal.

Als je maar een heel enkele keer naar de radio luistert is een goed alternatief de digitale televisie: die zenden samen met televisiezenders ook radiozenders uit.

Noodgevallen

Maar ik zou iedereen aanraden om een radio in huis te hebben die op batterijen werkt, voor noodgevallen. Als er een noodsituatie is waarbij de stroom uitvalt dan kan je misschien nog even je mobiele telefoon gebruiken, maar mobiele netwerken lopen snel vol en de meeste zenders hebben maar een beperkte batterij-capaciteit en zullen dus na een aantal uren uitvallen. Als je al noodstroom hebt voor je kabelmodem en/of thuisrouter dan is dat na enige tijd ook op.

De beste manier om dan te weten wat er aan de hand is is via de radio. De calamiteitenzenders (regionale omroepen en NPO Radio 1) blijven zeer waarschijnlijk wel in de lucht bij een stroomstoring, maar zelfs als de dichtstbijzijnde zenders eruit liggen ontvang je met een simpele radio nog wel zenders van 30 to 50 km verderop.

door Iljitsch van Beijnum.